KSeF bez tajemnic – co to jest i po co nam to?
KSeF (Krajowy System e-Faktur) to państwowy „pośrednik” między wystawcą a odbiorcą faktury. Zamiast wysyłać sobie nawzajem PDF-y, firmy wysyłają jednolity plik z danymi (XML). KSeF nadaje mu numer, potwierdza doręczenie i… trzyma porządek.
Efekt? Mniej błędów, mniej maili z załącznikami, łatwiejsza automatyzacja w księgowości.
KSeF – Krajowy System e-Faktur – to państwowa platforma do wystawiania, odbierania i przechowywania ustrukturyzowanych faktur (XML w określonej strukturze). Po wysłaniu faktury do KSeF system nadaje jej unikalny numer i przechowuje jako „jedyne źródło prawdy”. Dzięki temu zyskujemy spójny format, mniej błędów i automatyzację obiegu między firmami i księgowością. To także element szerszej cyfryzacji rozliczeń VAT w UE.
Dane ustrukturyzowane – o co chodzi?
Wyobraź sobie fakturę jak karton z przegródkami. Każda pozycja (NIP, data, stawka VAT, suma) ma konkretną przegródkę. Program księgowy nie „czyta obrazka”, tylko od razu bierze dane z właściwych miejsc. To właśnie znaczy „dane ustrukturyzowane”.
Jakie problemy rozwiązuje KSeF?
- Autentyczność i integralność – gwarantowane przez sam system (numer KSeF + przechowywanie po stronie MF), a nie przez „dosyłane PDF-y”. (Gov.pl)
- Mniej sporów o „czy doszło / w jakiej wersji” – statusy i UPO z KSeF potwierdzają doręczenie i przetworzenie. (Gov.pl)
- Automatyzacja księgowania – jednolita struktura (obecnie FA, a przy wdrożeniu obowiązkowym – FA(3)) ułatwia integracje ERP. (Krajowy System e-Faktur)
Czym jest tajemnicze „FA(3)”?
To wersja schematu tej „przegródkowej” faktury. Czyli numer wydania formularza, nie nowy rodzaj dokumentu. Gdy usłyszysz FA(3), pomyśl: „OK, aktualny wzór pudełka na dane”.
Nie musisz nic „robić z FA(3)” ręcznie – to obsługują systemy (ERP, integracje), ważne tylko, by były zaktualizowane.
Kogo obejmie KSeF i od kiedy?
Obowiązek wchodzi etapowo:
- Od 1 lutego 2026 r. – przedsiębiorcy, których wartość sprzedaży brutto w 2024 r. przekroczyła 200 mln zł, muszą wystawiać faktury w KSeF. Od tej daty wszyscy podatnicy VAT (także zwolnieni) muszą być gotowi odbierać faktury przez KSeF. (Gov.pl)
- Od 1 kwietnia 2026 r. – pozostali przedsiębiorcy muszą wystawiać faktury w KSeF. (Gov.pl)
- Od 1 stycznia 2027 r. – przewidziano przesunięcie dla najmniejszych podmiotów (sprzedaż do ok. 10 tys. zł – komunikat na stronie KSeF). (Krajowy System e-Faktur)
Do tych dat KSeF można używać dobrowolnie. Kluczowe jest przygotowanie systemu, ludzi i uprawnień, aby start nie zaskoczył firmy.
Ważne! Faktury dla konsumentów (B2C) pozostają poza obowiązkiem wystawiania w KSeF (można dobrowolnie), ale jeśli prowadzisz sprzedaż B2B – obowiązek Cię obejmie zgodnie z progami/datami. Podmioty zagraniczne bez stałego miejsca działalności w Polsce są wyłączone z obowiązkowego wystawiania. (Interpretacje)
Czy trzeba każdą e-fakturę podpisywać podpisem kwalifikowanym?
Nie. W KSeF nie doklejasz podpisu do każdej faktury. Autentyczność i integralność bierze na siebie sam system (numer KSeF, ścieżka doręczenia i przechowywanie).
Podpis/pieczęć kwalifikowana służą do logowania i autoryzacji oraz nadawania uprawnień – a nie do podpisywania samego pliku faktury.
Co lepsze do pracy w KSeF: pieczęć czy podpis?
Krótko
- Pieczęć kwalifikowana (QSeal) – najlepsza jako „tożsamość firmowa”: stabilne logowanie w imieniu organizacji, wygodna przy integracjach z ERP, nie wiąże procesu z konkretną osobą.
- Podpis kwalifikowany (QES) – niezbędny dla ludzi: nadawanie/odbieranie uprawnień, działania imienne, sytuacje ad-hoc (urlop zastępcy, jednorazowe czynności).
Dlaczego pieczęć często wygrywa w codziennej pracy z KSeF?
- Stałość i automatyzacja: pieczęć „należy do firmy”, więc nie musisz przepinać certyfikatów, gdy ktoś zmienia stanowisko.
- Integracje: łatwiej ją podpiąć do zewnętrznych systemów (ERP/finanse), które działają 24/7 bez udziału osoby.
- Mniej formalności: przy pieczęci z NIP nie trzeba składać ZAW-FA; masz tzw. uprawnienia właścicielskie w KSeF. Formularz ZAW-FA składa się tylko wtedy, gdy firma nie ma kwalifikowanej pieczęci z NIP i musi wskazać osobę uprawnioną do działania w KSeF.
- Jeśli masz pieczęć kwalifikowaną z NIP, korzystasz z pierwotnych uprawnień właścicielskich i nie musisz składać ZAW-FA. Przy zmianie księgowego zwykle wystarczy odwołać i nadać nowe uprawnienia w systemie – bez papierowych pełnomocnictw.
Po co więc podpis (QES)?
- Czynności imienne: ktoś “z krwi i kości” musi dodać użytkownika, odebrać dostęp, potwierdzić zmiany ról.
- Elastyczność: gdy proces jest sporadyczny (właściciel, CFO), QES wystarczy do wejścia i zrobienia konkretnej akcji.
- Uwaga na nazwy: „osobisty” vs „służbowy” to głównie porządek w papierach; KSeF i tak sprawdza nadane uprawnienia.
Czy ma znaczenie „osobisty vs służbowy”?
- Dla samego dostępu do KSeF – nie. Liczą się uprawnienia w systemie.
- Dla porządku i audytu – tak, bywa to wygodne: certyfikat z atrybutami firmy łatwiej powiązać z rolą służbową osoby w dokumentacji wewnętrznej. To plus w dużych organizacjach.
Kiedy sam QES może być kłopotem?
Gdy opierasz dostęp dp KSeF wyłącznie na jednej osobie, wówczas rotacja czy nieobecność pracownika – oznacza przestój.
Rekomendacja podpisano.pl (praktyczny zestaw)
- 1–2 QES (podpis) dla kluczowych osób (zarząd/finanse) – do czynności imiennych i awaryjnych.
- 1 QSeal z NIP (pieczęć) dla organizacji – do stałego logowania „firmą” i pod integracje.
- Spisana, krótka polityka uprawnień: kto nadaje/odbiera dostęp w KSeF, kto używa pieczęci, jak działamy w trybie awaryjnym.
O różnicach pomiędzy e-pieczęcią podpisem służbowym przeczytasz więcej tutaj.
Mini-FAQ
Czy KSeF działa już „na twardo”?
Obowiązek wystawiania jest przesunięty: duzi od 1.02.2026, pozostali od 1.04.2026. Odbiór od dużych – od 1.02.2026 dla wszystkich podatników VAT. Do dat wskazanych wyżej wystawiasz faktury jak dotąd (papier/PDF/EDI), a KSeF możesz stosować dobrowolnie.
Czy muszę podpisać każdą fakturę?
Nie. Podpis/pieczęć służą do logowania i autoryzacji, nie do „doklejania” do pliku.
Czy B2C też wejdzie do KSeF?
Na dziś nie ma obowiązku wystawiania faktur dla konsumentów w KSeF (można dobrowolnie).
Czy lepiej mieć podpis „służbowy” niż „osobisty”?
Dla dostępu – bez różnicy, liczą się uprawnienia. Dla porządku i audytu w większych firmach – „służbowy” z atrybutami firmy bywa wygodniejszy.
A co, jeśli „padnie” internet lub system?
Wówczas są dwa tryby dostępne:
- tryb offline – wystawiasz fakturę poza KSeF i dosyłasz do systemu po ustaniu przeszkody (terminy dosłania wynikają z ustawy/FAQ MF),
- tryb awaryjny – jeśli to awaria po stronie KSeF, są dłuższe okna na dosłanie.
Szczegółowe terminy dosłania: 7 dni roboczych po zakończeniu awarii KSeF (awaria systemu) lub najpóźniej następny dzień roboczy (inne przeszkody). (Krajowy System e-Faktur)
Rekomendacja podpisano.pl
- Tak, warto mieć QES dla kluczowych osób (np. SimplySign – mobilnie albo Certum Mini – karta USB).
- Tak, warto mieć pieczęć kwalifikowaną (QSeal) dla organizacji – prostsze logowanie „firmowe” i przygotowanie pod automatyzację.
- Tak, warto zadbać o aktualizacje systemów – żeby FA(3) i statusy KSeF były obsłużone bez niespodzianek.
Potrzebujesz dobrać zestaw kwalifikowany: podpis+pieczęć pod KSeF? Daj znać – w podpisano.pl robimy to na co dzień i przygotujemy Ci krótką checklistę jak wyrobić zestaw.