Podpis osobisty z e-Dowodu – kiedy się sprawdzi, a kiedy nie? Sprawdź zanim podpiszesz!

Czy podpis z e-dowodu wystarczy do podpisania ważnej umowy? Niekoniecznie. Sprawdź, czym różni się podpis osobisty od kwalifikowanego i kiedy warto sięgnąć po profesjonalne rozwiązanie.
Podpis osobisty z e-Dowodu – kiedy się sprawdzi, a kiedy nie? Sprawdź zanim podpiszesz!

Podpis osobisty (e-Dowód) – co to takiego?

 

Podpis osobisty to zaawansowany podpis elektroniczny, który jest wbudowany w warstwę elektroniczną polskiego dowodu osobistego (tzw. e-Dowodu). Otrzymuje się go bezpłatnie przy wyrabianiu nowego dowodu, o ile wyrazimy zgodę na zapisanie certyfikatu podpisu osobistego w dowodzie. Taki certyfikat potwierdza nasze podstawowe dane (imię, nazwisko, PESEL, obywatelstwo itp.) i umożliwia składanie podpisów elektronicznych. W praktyce podpis osobisty pozwala obywatelowi podpisywać dokumenty elektroniczne kierowane głównie do instytucji publicznych – w kontaktach z urzędem jest on prawnie równoważny podpisowi własnoręcznemu.

 

Poza administracją publiczną podpis osobisty (e-Dowód) może być używany tylko za zgodą obu stron.

 

Oznacza to, że w obrocie prywatnym druga strona musi zaakceptować tak złożony podpis, aby był on ważny. W rezultacie zakres zastosowań podpisu osobistego jest ograniczony przede wszystkim do spraw urzędowych i mniej formalnych czynności.

Podpis kwalifikowany – cechy i zastosowanie

 

Podpis kwalifikowany to najwyższy rodzaj podpisu elektronicznego, który spełnia rygorystyczne wymogi unijnego rozporządzenia eIDAS. Jest on równoważny prawnie podpisowi odręcznemu we wszystkich kontekstach – zarówno w kontaktach z podmiotami publicznymi, jak i prywatnymi, w kraju i za granicą.

Podpis kwalifikowany opiera się na kwalifikowanym certyfikacie wydawanym przez certyfikowanego dostawcę usług zaufania (niezależną, akredytowaną instytucję). Uzyskanie takiego certyfikatu wymaga potwierdzenia tożsamości użytkownika (np. osobiście lub zdalnie poprzez wideoweryfikację), dzięki czemu złożony podpis jest wiarygodnie przypisany do konkretnej osoby.

W efekcie dokument opatrzony podpisem kwalifikowanym ma moc prawną taką samą, jak dokument podpisany własnoręcznie, i to nie tylko w Polsce, ale w całej Unii Europejskiej. Podpis kwalifikowany jest uznawany za standard przy podpisywaniu ważnych umów i czynności prawnych i co ważne,  nie jest powiązany z dowodem osobistym – można go nabyć niezależnie od posiadania e-dowodu (również przez cudzoziemców lub osoby, które nie wymieniły jeszcze dowodu na nowy).

Jak używać podpisu osobistego?

Korzystanie z podpisu osobistego wymaga odpowiednich narzędzi i oprogramowania, ponieważ konieczne jest odczytanie e-dowodu i autoryzacja operacji PIN-em.

Aby podpisać dokument za pomocą podpisu osobistego z e-dowodu:

  1. Przygotuj swój e-dowód i czytnik lub smartfon. Upewnij się, że Twój dowód osobisty ma aktywowany certyfikat podpisu osobistego (posiadasz ustalony kod PIN2 do podpisu). Będziesz potrzebować urządzenia potrafiącego odczytać chip dowodu – np. czytnika kart podłączonego do komputera albo smartfona z modułem NFC.

  2. Zainstaluj dedykowaną aplikację. Skorzystaj z oficjalnego oprogramowania (eDO App lub mObywatel) na telefonie lub analogicznego oprogramowania na komputerze. Aplikacja ta umożliwia odczytanie danych z dowodu i złożenie podpisu.

  3. Podpisz dokument elektronicznie. Uruchom aplikację i wybierz opcję podpisania dokumentu. Następnie załaduj plik, który chcesz podpisać, i połóż dowód na czytniku lub przyłóż go do telefonu. System poprosi Cię o wpisanie kodu PIN2 dla podpisu osobistego – po jego wprowadzeniu nastąpi złożenie podpisu elektronicznego na dokumencie. Gotowy plik opatrzony podpisem osobistym możesz następnie wysłać do urzędu lub udostępnić drugiej stronie.

Użycie podpisu osobistego bywa technicznie mniej wygodne – wymaga fizycznej obecności dowodu przy podpisywaniu każdego dokumentu oraz posiadania specjalnego czytnika lub smartfona z NFC.

Jeśli często podpisujesz dokumenty elektronicznie, warto rozważyć wygodniejsze rozwiązanie, jakim jest podpis kwalifikowany.

Podpis kwalifikowany a podpis osobisty (e-Dowód) – kluczowe różnice i przewagi

Oba rodzaje podpisów elektronicznych znacznie się różnią pod względem możliwości i zakresu zastosowań: 

  • Pełna moc prawna i uznawalność międzynarodowa.  Kwalifikowany podpis elektroniczny jest automatycznie uznawany za równoważny podpisowi własnoręcznemu we wszystkich państwach UE. Dokument podpisany kwalifikowanym e-podpisem będzie honorowany na równi za granicą, jak w Polsce. Podpis osobisty (e-Dowód) natomiast ma moc prawną podpisu własnoręcznego jedynie wobec podmiotów publicznych w Polsce, a w relacjach prywatnych i za granicą może nie zostać uznany (chyba że strony uprzednio umówią się co do jego honorowania). Innymi słowy – podpis kwalifikowany jest uniwersalny, podczas gdy podpis z e-dowodu działa tylko lokalnie.

  • Niezależna weryfikacja i bezpieczeństwo. Podpis kwalifikowany jest wydawany przez niezależne centrum kwalifikowane (certyfikowanego dostawcę usług zaufania). Gwarantuje autentyczność i bezpieczeństwo podpisu, eliminuje ryzyko konfliktu interesów i stosuje zaawansowane metody weryfikacji tożsamości – dzięki temu otrzymujemy pełną pewność co do osoby podpisującej dokument.

Podpis osobisty nie korzysta z usług niezależnego dostawcy – certyfikat osadzony jest w dowodzie osobistym wydawanym przez państwo, bez dodatkowej zewnętrznej weryfikacji. Brak takiego zaufanego pośrednika powoduje, że podpis osobisty nie spełnia najwyższych standardów bezpieczeństwa i nie może być wykorzystywany w sytuacjach wymagających maksymalnej pewności prawnej (np. przy zawieraniu aktów notarialnych czy innych ważnych umów). W tych wypadkach wymaga się właśnie podpisu kwalifikowanego.

  • Zakres zastosowań i wymogi prawne. Podpis kwalifikowany można stosować do podpisywania praktycznie dowolnych dokumentów i czynności prawnych, nawet takich, które z mocy prawa wymagają formy pisemnej. Wynika to z faktu, że kwalifikowany e-podpis z punktu widzenia przepisów jest traktowany tak samo jak własnoręczny podpis. Można nim podpisać np. umowy handlowe, pełnomocnictwa, wnioski urzędowe, a nawet dokumenty finansowe czy kadrowe – bez dodatkowych ustaleń między stronami.

Natomiast użycie podpisu osobistego bywa ograniczone do mniej formalnych dokumentów. Przykładowo, o ile pismo urzędowe możemy podpisać e-dowodem, o tyle zawarcie umowy z kontrahentem czy złożenie oświadczenia woli wymagającego formy elektronicznej będzie skuteczne tylko przy użyciu podpisu kwalifikowanego (co znajduje odzwierciedlenie w przepisach prawa cywilnego). Krótko mówiąc – podpis kwalifikowany zapewnia pełną swobodę i pewność prawną we wszystkich sytuacjach, gdzie podpis osobisty mógłby okazać się niewystarczający.

  • Wygoda, mobilność i dostępność. Wbrew pozorom, uzyskanie i korzystanie z podpisu kwalifikowanego jest dziś wyjątkowo proste. Dostawcy e-podpisów oferują nowoczesne rozwiązania, takie jak podpisy mobilne działające w chmurze, które nie wymagają fizycznej karty ani czytnika – wystarczy aplikacja na telefonie i dostęp do Internetu. Dzięki temu dokument można podpisać w dowolnym miejscu, używając smartfona lub komputera. W ofercie podpisano.pl dostępne są zarówno mobilne podpisy kwalifikowane SimplySign, jak i tradycyjne zestawy CertumMini, które obejmują kartę kryptograficzną i czytnik USB. Użytkownik może dobrać rozwiązanie najlepiej dopasowane do swoich potrzeb – mobilne dla maksymalnej wygody lub fizyczne urządzenie dla osób preferujących klasyczny model pracy z dokumentami. Dla porównania, podpis osobisty z e-Dowodu wymaga każdorazowo fizycznej obecności dowodu osobistego oraz urządzenia do jego odczytu (np. czytnika lub telefonu z NFC), co bywa mniej wygodne w codziennym użytkowaniu. Dodatkowo, dostępność podpisu kwalifikowanego jest znacznie szersza – może go uzyskać każdy, w tym także obcokrajowcy nieposiadający polskiego dowodu osobistego. Z kolei podpis osobisty jest dostępny wyłącznie dla posiadaczy polskich e-dowodów wydanych od 2019 roku i wymaga wcześniejszego wnioskowania o jego aktywację.


  • Znacznik czasu – dodatkowa gwarancja wiarygodności.  Jedną z kluczowych przewag podpisu kwalifikowanego nad podpisem osobistym jest możliwość stosowania tzw. kwalifikowanego znacznika czasu. Jest to cyfrowy stempel potwierdzający precyzyjną datę i godzinę złożenia podpisu, zsynchronizowaną z czasem urzędowym UTC. Znacznik ten wydawany jest przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania i dołączany automatycznie lub na żądanie do podpisywanego dokumentu.

 

Co daje znacznik czasu?

 

  • Prawnie wiążącą datę pewną, wymaganą w wielu sytuacjach formalnych (np. terminy umowne, zgłoszenia do urzędów, rejestracja dokumentów).

 

  • Dowód, że podpis istniał w konkretnym momencie, nawet jeśli certyfikat podpisu później straci ważność. 

 

  • Odporność na zarzut antydatowania dokumentu, co może mieć kluczowe znaczenie w sporach sądowych lub przy kontroli podatkowej.

Czy podpis osobisty zawiera znacznik czasu?

 

Nie – podpis osobisty z e-Dowodu nie zawiera kwalifikowanego znacznika czasu. To oznacza, że nie jest w stanie zapewnić tzw. daty pewnej w rozumieniu prawa cywilnego. Choć taki podpis potwierdza tożsamość i integralność dokumentu, to nie dostarcza dowodu, kiedy dokładnie został złożony. To istotna różnica, szczególnie w kontekście wymagań sądowych, podatkowych lub przy weryfikacji terminowości czynności prawnych.

Podpis kwalifikowany + znacznik czasu = pełna ochrona

 

W przypadku kwalifikowanego podpisu elektronicznego znacznik czasu można:

  • dołączyć automatycznie podczas składania podpisu (jeśli dostawca podpisu udostępnia taką opcję),
  • dodać później – np. w ramach konserwacji podpisu, gdy chcemy zachować jego wartość dowodową po wygaśnięciu certyfikatu.

     

Usługi oferowane przez podpisano.pl umożliwiają korzystanie z podpisu kwalifikowanego w zestawie z kwalifikowanym znacznikiem czasu. Dzięki temu każdy podpisany dokument zyskuje dodatkową warstwę bezpieczeństwa i wiarygodności prawnej – nie tylko wiadomo, kto podpisał, ale też kiedy dokładnie to zrobił.

Jak uzyskać kwalifikowany podpis elektroniczny?

Skoro kwalifikowany e-podpis daje najwięcej możliwości, warto wiedzieć, jak można go wyrobić. W odróżnieniu od podpisu osobistego (który wydawany jest wraz z dowodem), podpis kwalifikowany nabywamy od wybranego dostawcy usług zaufania. Proces ten jest prosty i coraz bardziej przyjazny dla użytkownika. Więcej o tym tutaj

 

Podsumowując, jeżeli zależy Ci na wszechstronnym, bezpiecznym i prawnie uznawanym podpisie elektronicznym, podpis kwalifikowany jest bezkonkurencyjnym wyborem.

Podpis osobisty z e-Dowodu może służyć do podstawowych zastosowań krajowych, ale nie zastąpi podpisu kwalifikowanego w biznesie ani oficjalnym obrocie prawnym.

Wybierając kwalifikowany e-podpis  zyskujesz pewność, że Twój elektroniczny podpis będzie respektowany w każdej sytuacji – od spraw urzędowych, przez zawieranie umów cywilnoprawnych, aż po kontakty z kontrahentami na całym świecie. Dzięki temu bez obaw w pełni skorzystasz z możliwości, jakie daje cyfrowa identyfikacja i elektroniczne podpisywanie dokumentów.

Jeśli nie wiesz, który podpis będzie lepszy dla Ciebie – skontaktuj się z nami. Jako podpisano.plautoryzowany partner Certum (Asseco Data Systems) – doradzimy, pokażemy różnice i pomożemy wybrać najlepsze rozwiązanie.

Czy chcesz dowiedzieć się więcej na temat konkretnego wymagania lub usługi zaufania cyfrowego? Chętnie pomożemy!

Potrzebujesz pomocy?

Zadzwoń do nas pod numer

a skontaktujemy Cię z jednym z naszych przedstawicieli dostępnych praktycznie na terenie całego kraju.

Sprawdź także:

Potrzebujesz pomocy?

Znajdź, czego szukasz